Stel vragen bij een proef

Hieronder (of als pdf-document via de downloadknop) vind je suggesties voor vragen die je aan de kinderen kunt stellen om ze te stimuleren nieuwe dingen te proberen.
Op deze manier stimuleer je hun onderzoekende en probleemoplossende houding.

Dit is een eerste suggestie om met onderzoekend en ontwerpend leren aan de slag te gaan.

Vragen stellen bij een proef – onderzoeken en ontwerpen

Door vragen te stellen tijdens het doen van een proef stimuleer je kinderen om nieuwe dingen te proberen en zo hun onderzoekende en probleemoplossende houding te ontwikkelen.

Het doel hierbij is niet primair het juiste antwoord, maar het stimuleren van het denkproces. Probeer echt naar de kinderen en hun suggesties te luisteren. En neem alle antwoorden serieus. Ook als jij het niet meteen begrijpt of niet zeker weet of het juist is. Zorg ook dat je duidelijk maakt dat er geen goede of foute antwoorden zijn. Je vraagt ze immers naar hun ideeën en die zijn niet goed of fout maar afhankelijk van hun voorkennis en die verschilt per kind.

Vragen bij onderzoeken

Er zijn drie momenten om vragen te stellen rondom een onderzoekende (demonstratie)proef:

1. Voorafgaand aan de proef om de voorkennis van de kinderen te activeren.
2. Tijdens de proef om de kinderen te stimuleren goed te observeren.
3. Na de proef om de kinderen te stimuleren het resultaat van de proef te beredeneren, nieuwe dingen te proberen en verder te experimenteren.

De volgende voorbeeldvragen zijn algemeen voor het stimuleren van onderzoek op basis van een proef.

Voorbeeldvragen

1. Voorafgaand aan de proef

Om de voorkennis van de kinderen te activeren:

• Ik heb hier … Wie kent het? Waar ken je het van?
• Waar wordt het voor gebruikt?

Om een hypothese op te stellen of voorspelling te doen:

• Wat denk je dat er gebeurt als …

2. Tijdens de proef

Om de kinderen te stimuleren al hun zintuigen te gebruiken:

• Wat zie je gebeuren?
• Wat voel je?
• Wat ruik je?

3. Na de proef

Om de kinderen te stimuleren te beredeneren:

• Hoe denk je dat dat komt?
• Komt wat je hebt gezien overeen met je hypothese/voorspelling?
• Heb je een idee hoe dit zou komen?

Om nieuwe dingen te proberen en verder te experimenteren:

• Wat denk je dat er gebeurt er als …?
• Wat wil je nog meer weten?
• Wat wil je nog meer onderzoeken?

Vragen bij ontwerpen

Er zijn vier momenten om vragen te stellen rondom een ontwerpende (demonstratie)proef:

1. Voorafgaand aan de proef om de voorkennis van de kinderen te activeren.
2. Tijdens het maken van het product zodat de kinderen bewust een ontwerp maken.
3. Tijdens het testen om de kinderen te stimuleren goed te observeren.
4. Na de proef zodat de kinderen nadenken over verbetering, en om nieuwe dingen te proberen en verder te experimenteren.

De volgende voorbeeldvragen zijn algemeen voor het op weg helpen met ontwerpen.

Voorbeeldvragen

1. Voorafgaand aan de proef

Om de voorkennis van de kinderen te activeren:

• Ik heb hier … Wie kent het? Waar ken je het van?
• Waar wordt het voor gebruikt?
• Wat zou je eraan kunnen veranderen/verbeteren?
• Waarom wil je dat veranderen/verbeteren?
• Hoe zou je dat kunnen doen?
• Aan welke eisen moet het nieuwe product voldoen?

2. Tijdens het maken

Om de kinderen te stimuleren kritisch na te denken over hun ontwerp:

• Waarom is dit de beste oplossing voor het probleem?
• Hoe ga je het maken?
• Wat zie je gebeuren?

3. Tijdens het testen

Om de kinderen te stimuleren al hun zintuigen te gebruiken:

• Wat zie je gebeuren?
• Wat voel je?
• Wat ruik je?

4. Na de proef

Om de kinderen te stimuleren om te reflecteren:

• Voldoet het product aan de eisen?
• Hoe heb je daarvoor gezorgd?
• Zou je het product nóg beter kunnen maken?

Om nieuwe dingen te proberen en verder te experimenteren:

• Wat denk je dat er gebeurt er als …?
• Kun je met dit ontwerp ook iets onderzoeken?
• Wat wil je nog meer ontwerpen?